Na czym polegają badania nieniszczące NDT elementów spawanych, kutych, walcowanych oraz odlewanych?

W dobie ciągłego rozwoju technologii i rosnących wymagań jakościowych, badania nieniszczące (NDT) stają się coraz bardziej popularne wśród przedsiębiorstw produkcyjnych. Ich głównym celem jest wykrycie wad materiałowych oraz sprawdzenie jakości wykonania elementów spawanych, kutych, walcowanych i odlewanych, bez konieczności ich uszkodzenia czy zniszczenia. 

Metody badań nieniszczących

W ramach badań nieniszczących NDT stosuje się wiele różnych metod, które można podzielić na kilka głównych grup. Do najbardziej popularnych należą badania ultradźwiękowe (UT), radiograficzne (RT), magnetyczno-proszkowe (MT), penetracyjne (PT) oraz wizualne (VT). Wybór odpowiedniej metody zależy od rodzaju materiału, struktury powierzchni oraz specyfiki danego przedmiotu badanego. Każda z tych metod ma swoje zalety i ograniczenia, dlatego często stosuje się je łącznie, aby uzyskać jak najbardziej kompleksowy obraz jakości badanego elementu.

• Badania ultradźwiękowe polegają na wykorzystaniu fal ultradźwiękowych do wykrywania wad materiałowych, takich jak pęknięcia, porowatość czy niezgodności spoin. Fale te są wysyłane przez specjalne sondy, a następnie odbijają się od wewnętrznych struktur badanego elementu, co pozwala na precyzyjne zlokalizowanie ewentualnych nieprawidłowości. 

• Badania radiograficzne natomiast opierają się na zastosowaniu promieniowania rentgenowskiego lub gamma do uzyskania obrazu wnętrza badanego przedmiotu. Wady materiałowe widoczne są na zdjęciach rentgenowskich jako ciemniejsze lub jaśniejsze obszary, co pozwala na ich identyfikację i ocenę.

• Badania magnetyczno-proszkowe stosowane są głównie do wykrywania wad powierzchniowych w materiałach ferromagnetycznych, takich jak stal czy żeliwo. Polega to na magnetowaniu badanego elementu, a następnie posypywaniu go specjalnym proszkiem, który przyciąga się do miejsc o zmienionym polu magnetycznym spowodowanym przez wady. 

• Badania penetracyjne natomiast polegają na aplikacji na powierzchnię badanego elementu specjalnej cieczy, która wnika w ewentualne pęknięcia czy porowatość. Po usunięciu nadmiaru cieczy, stosuje się tzw. "developer", który wchłania ciecz z wnętrza wad, co pozwala na ich wykrycie.

• Badania wizualne są najprostszą i najbardziej podstawową metodą badań nieniszczących, polegającą na ocenie jakości elementów za pomocą narzędzi optycznych, takich jak lupy czy endoskopy.